top of page

Prostat İltİhabI Nedİr?

Prostatit, özellikle cinsel aktif erkeklerde görülen ürolojik sorunlar biridir ve halk arasında prostat nezlesi olarak bilinir.

Tıp dilinde prostatit olarak ifade edilen prostat iltihabı, yaygın olarak ağrı ve işeme şikayetleriyle kendini gösterir ve hayat kalitesini, cinsel hayatını olumsuz etkiler.

Prostat, erkeklerde idrar kesesi çıkış kısmında yer alan ve sperm güçlendirici salgılar üreten bir üreme organının adıdır. Bu organda gelişen prostat iltihabı ise şiddetli ağrı ile genellikle genç cinsel aktif erkeklerde ortaya çıkan bir hastalıktır.

Prostatit sık idrara gitme, idrar esnasında zorlanma ve yanma, ağrı gibi şikayetlere neden olduğundan günlük hayatı son derece yakından ilgilendiren bir sorundur. Toplumdaki erkeklerin yaklaşık %5 ila %10’unda prostat iltihabı gözlenebilir. Kronik prostatit sorunu olan erkeklerin %14’ünün iş hayatında da sorun yaşadığı saptanmıştır.

Prostat iltihabı genellikle iktidarsızlık korkusu ile ilişkilendirilir ve prostat bezindeki iltihaplanma ya da enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkar. Bu hastalıkta bütün yaş gruplarındaki erkekler risk altındadır. Prostatit kendi içinde ikiye ayrılır ve her çeşidin tedavisi ile semptomları farklıdır.

Prostatitler temel olarak akut ve kronik olarak 2 sınıfa ayrılır. Kronik prostatit de kendi içinde 2’ye ayrılır: kronik bakteriyel prostatit ve kronik pelvik ağrı sendromu.

  • Akut Prostat İltihabı (akut prostatit): Prostatit çeşitleri arasında hızlı ortaya çıkan akut prostatit, şiddetli belirtilerle kendini gösterir. Bu hastalıkta prostat bezi dokusunda aniden bakteriyel enfeksiyon gelişimi gözlenir, bunun sonucunda hastalarda ani idrar yolu enfeksiyonları ve pelvik bölgede-penis kökünde ve ucuna kadar uzanan, makat bölgesine uzanan ağrı ortaya çıkar. Daha çok cinsel aktif gençlerde görülse de her yaş grubunda görülebilir ve teşhis edilmesi daha kolaydır. Tedavi edilmesiyle birlikte belirtilerde de hafifleme ve kaybolma gözlenir.

  • Kronik Bakteriyel Prostat İltihabı: Kronik prostatit, akut prostatite göre belirti şiddeti çok daha hafif olan bir hastalıktır. Genellikle genç ve orta yaşlı erkeklerde görülür. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının prostat bezini etkilemesi ile ortaya çıkar, ağır seyreder ve bazı durumlarda hiç belirti göstermez. Bazı hastalarda yıllarca belirtisiz seyredebilir, bu nedenle son derece riskli ve tehlikelidir.

Prostat İltİhabı Belİrtİlerİ Nelerdİr?

Akut ve kronik prostat iltihap hastalıkları birbirine benzese de farklı belirtilerle ortaya çıkan iki hastalıktır.

Akut prostat iltihabında:

  • Belirtiler aniden (günler içinde) ve şiddetli şekilde başlar.

  • Yüksek ateş, bulantı, kusma, üşüme ve titreme gözlenir.

  • İdrar rengine bulanıklaşma olur. Bazı durumlarda kanlı idrar görülür.

  • İdrar sırasında şiddetli ağrı ve yanma oluşur. İdrar yapmak çok sancılı bir eylem haline gelir.

  • İdrar yapmada zorlanma ya da idrarı hiç yapamama gibi sıkıntılar ortaya çıkar.

  • İdrar kanalından dışarıya renkli bulanık akıntı görülebilir.

  • Penis kökünden başlayıp ucuna doğru yayılan ağrı, makat, yumurtalıklar ve bacaklara kadar uzanır.

  • Cinsel isteksizlik, sertleşme güçlüğü, erken boşalma görülebilir.

  • Eklem ve kaslarda ağrı ortaya çıkabilir

  • Sık idrar yapma hissi gelişir.

Kronik prostat iltihabında belirtiler akut prostatit ile benzerlik gösterir. Ancak genel olarak belirti ve şikayetler çok daha azdır. Kronik prostatit bulunması halinde:

  • Meni ve idrarda kan gözlenir.

  • Kişi sinirli ve gergin olur.

  • Erken boşalma ve iktidarsızlık sorunları ortaya çıkar.

  • Boşalma sırasında ağrı hissedilir.

  • Eklem ve kaslarda ağrı gelişir.

  • İdrar sırasında hafif zorlanma ve yanma oluşur.

  • Özellikle gece idrara çıkma ihtiyacı artar.

  • Aniden idrar yapma ihtiyacı gelir.

  • Ateşi titreme ve halsizlik gözlenmez.

Prostatİt Nasıl Gelİşİr?

Akut prostatit dış idrar kanalından bakterilerin idrar yoluna taşınması yoluyla veya kan akımı ile bakterinin prostata yayılması ile oluşur. Bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu enfeksiyon çok daha etkin hale gelir ve hastanın şikayetleri artar. Ayrıca kolaylaştırıcı veya direkt enfeksiyon sebebi olabilecek durumlar da vardır:

  • Çok eşlilik, korunmasız cinsel temas

  • İdrar yollarına yapılan işlemler (sonda takılması, endoskopik girişimler)

  • Prostat biyopsisi

  • İdrar akışını bozan prostat büyümesi veya idrar borusu darlığı

  • Tıkanıklığa sebep olan taşlar

  • Diyabet (şeker hastalığı)

Kronik prostatit akuttan farklı bir zeminde gelişebilir. Her zaman altta yatan sebep enfeksiyon değildir. Özellikle kronik pelvik ağrı sendromunun altında yatan sebepler tam olarak bilinmemektedir.

Prostatİt Teşhİsİ Nasıl Yapılır?

Hastanın şikayetleri her zaman yol göstericidir. Basit idrar tahlili ve (orta akım) idrar kültürü ile başlanılır. Akut bakteriyel prostatitde prostat masajı önerilmez. Özellikle kronik bakteriyel prostatit tanısında prostat masajı sonrası alınan sekresyon ve idrar analizi ve kültürü kullanılabilir.

Bu yöntem 4 kap testi diye isimlendirilmektedir. Sperm kültürü (meni örneğinde enfeksiyon etkeni araştırılır), üretral sürüntü kültürü (özellikle üretral akıntısı olanlarda) yardımcı olacaktır.

İşeme şikayetleri olan hastalarda üroflowmetri (işeme testi), ultrasonografi, enfeksiyon değerlerinin kontrolü, PSA (özellikle 40 yaş üstü erkeklerde) yapılmalıdır. Tedaviye dirençli olgularda transrektal ultrasonografi (prostat apsesi? kisti?) önerilmektedir.

Prostatİt Nasıl Tedavİ Edİlİr?

Prostat iltihabının tedavi edilmesi için öncelikle hastada hangi tipin var olduğunu belirlemek gerekir. Genellikle hasta hikayesi ve belirtiler ile hangi tip hastalığın var olduğunu bulmak kolaydır. Daha sonra buna uygun bir tedavi yöntemi başlatılır.

Akut prostatit tedavisinde öncelikli tedavi antibiyoterapidir. Kültür sonucuna göre antibiyotik tedavisi değiştirilebilir. Klinik ve laboratuvar değerleri kötü olan hastalarda parenteral (damardan) tedavi başlanabilir. Hatta bazı hastaların hastaneye yatışı gerekebilir.

Tedavi edilmeyen prostat iltihabı, ileride hasta için çok daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Örneğin; prostat bezinde bulunan iltihap kana karışarak diğer doku ve organları etkileyebilir. Bu nedenle hastalık belirtilerinin görülmesi ile birlikte en kısa sürede uzman hekime başvurmak son derece hayatidir.

Tedaviye dirençli abse saptanan hastalarda drenaj (ultrason ile absenin boşaltılması) yapılabilir.

Kronik prostat iltihabı hastalarında düzenli antibiyotik kullanımı zaman içinde enfeksiyonu ortadan kaldırır. Bazı prostatit hastalarında tedavi planı ağrı ve belirti şiddetine göre farklılaşabilir. Kimi hastalarda idrar sırasında zorlanma şiddeti fazladır ve öncelikle bunun giderilmesi gerekir.

Bu nedenle iltihap tedavisine ek olarak altta yatan sebebe yönelik çözümler de düşünülmelidir. Örneğin tıkanma yapan prostat var ise enfeksiyon tedavisi hızla başlanıp prostat için uygun tedavi planlanmalıdır (prostat ilaçları, sonda uygulanması veya sistostomi açılması gibi)

Prostatit tedavilerinde antibiyoterapi mutlaka uygun sürede (4-6 hafta) yapılmalıdır. Hastanın mevcut şikayetlerini rahatlatacak ağrı kesiciler, prostat ilaçları, anti-depresanlar, kabızlık ilaçları vs tedaviye eklenebilir. Kronik abakteriyel prostatitlerde şok dalga tedavisi (ESWT) günümüzde uygulanmaktadır.

bottom of page